Κοντά στην πλατεία του ιστορικού χωριού της Δημητσάνας ο επισκέπτης θα βρει το Εκκλησιαστικό Μουσείο Δημητσάνας,

το οποίο στεγάζεται στην αναπαλαιωμένη οικία του Γρηγορίου του Ε’. Το μουσείο δημιουργήθηκε ύστερα από ιδέα και προτροπή του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Θεόφιλου.

Πρόκειται για μία διώροφη μονοκατοικία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, στην οποία εκτίθενται εικόνες, άμφια, ιερά σκεύη, σταυροί, ευαγγέλια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα. Το υπόγειο της οικίας έχει μετατραπεί σε μικρό ναό, στον οποίο τιμάται ο Άγιος Γρηγόριος Ε’. Εδώ φυλάσσεται και η εξαίρετη εικόνα του Αγίου Γεωργίου, έργο αγειορίτικης τέχνης του 1808.

Μπαίνοντας στο Μουσείο, ο επισκέπτης συναντά σε πινακίδα την εξής επιγραφή: Εν τη οικία ταύτη εγεννήθη ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ απαγχονισθείς τη 10 Απριλίου 1821 εν Κωνσταντινουπόλει. Μία επίσκεψη στο Μουσείο αποτίει φόρο τιμής όχι μόνο στην εκκλησιαστική μας παράδοση, αλλά και στην πολυτάραχη ιστορία του Γένους μας στην πορεία του προς την απελευθέρωση, η οποία ποτίστηκε με βάσανα και αίμα.

Κοντά στην πλατεία του ιστορικού χωριού της Δημητσάνας στέκει το Εκκλησιαστικό Μουσείο Δημητσάνας, το οποίο στεγάζεται στο αναπαλαιωμένο σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’. Το μουσείο αυτό δημιουργήθηκε το 1992, ύστερα από παρότρυνση του Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Θεόφιλου, με τη βοήθεια των αδελφών Παναγιώτη και Δημήτριου Ευαγγελόπουλου, από το χωριό Βλαχόρραφτη.

Πρόκειται για ένα διώροφο σπίτι με υπόγειο, που διατηρεί αρκετά παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Στους δύο ορόφους του, που συνδέονται μεταξύ τους με εσωτερική πέτρινη σκάλα, εκτίθενται σε ειδικές προθήκες τα εκθέματα, ενώ το υπόγειο έχει μετατραπεί σε μικρό ναό προς τιμήν του Αγίου Γρηγορίου του Ε’. Τα εκθέματα του Μουσείου προέρχονται από τη Δημητσάνα και την ευρύτερη περιοχή της Γορτυνίας, από τους πολυάριθμους ναούς και την πληθώρα των μονών της Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως. Περιλαμβάνουν ιερά σκεύη Θείας Λειτουργίας, ανάγλυφους σταυρούς, παλαιά βιβλία, θυμιατά, Ευαγγέλια, χρυσοκέντητα άμφια, ένα αγιογραφημένο σκευοφυλάκιο, ενώ επίσης υπάρχει αξιόλογη συλλογή διαφόρων ειδών εικόνων: ιδιαίτερα σημαντική είναι αυτή του Αγίου Γεωργίου, η οποία αφιερώθηκε από τον Γρηγόριο τον Ε’ στον Άγιο Γεώργιο Δημητσάνης, σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει επάνω της, και είναι έργο Αγιορείτικης τέχνης του 1808. Το Μουσείο φιλοξενεί επίσης τρεις δεσποτικές εικόνες προερχόμενες από το ναό των Ταξιαρχών της Δημητσάνας, που ανήκουν στο ρεύμα της Κρητικής Σχολής του 17ου αιώνα, μία εικόνα του Ιωάννη του Προδρόμου, καθώς και ένα βημόθυρο που απεικονίζει τη σκηνή του Ευαγγελισμού.