Το Μέγα Σπήλαιο είναι ιστορικό μοναστήρι, σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από τα Καλάβρυτα και αποτελεί την αρχαιότερη Μονή στην Ελλάδα. 
Είναι χτισμένο το 362 μ.Χ. στην είσοδο μιας φυσικής σπηλιάς της οροσειράς του Χελμού, σε υψόμετρο 924 μέτρων.

Η παράδοση θέλει δύο Θεσσαλονικείς αδερφούς μοναχούς, τον Συμεών και τον Θεόδωρο να είναι οι ιδρυτές της Μονής. Λέγεται πως ενώ βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, είδαν ο καθένας ξεχωριστά μια οπτασία, με την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα για να βρουν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας. Υστέρα από αλλεπάλληλες περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν την Ευφροσύνη, βοσκοπούλα από το χωριό Ζαχλωρού, η οποία τους οδήγησε στο σπήλαιο που βρισκόταν η αναζητούμενη Ιερή Εικόνα. Η εικόνα βρισκόταν μέσα στο σπήλαιο, δίπλα σε μία πηγή, που ονομάστηκε «η Πηγή της Κόρης».
Το 840 η Μονή κάηκε από τους εικονομάχους. Το 1285 ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος την ανοικοδόμησε και από τότε αρχίζει να γίνεται ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια. Κάηκε για δεύτερη φορά το 1400 και για τρίτη το 1600, οπότε κάηκε η εκκλησία και η πολύτιμη βιβλιοθήκη που είχε σπάνια χειρόγραφα. Για τετάρτη φορά κάηκε το 1934 και καταστράφηκαν όλα τα κειμήλια ανεκτίμητης αξίας. Ανοικοδομήθηκε το 1936 αλλά πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς, το Δεκέμβρη του 1943. Οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους 22 μοναχούς και όλο το προσωπικό της μονής και πέταξαν τα πτώματα τους από ένα γειτονικό γκρεμό. Πάντοτε όμως η Αγία Εικόνα σωζόταν με τρόπο θαυμαστό. 
Κατά την Επανάσταση του 1821 η Μονή αποτέλεσε φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού αλλά και κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών και παρότι δέχτηκε πολλές επιθέσεις, ποτέ δεν κατακτήθηκε. 
Σήμερα στο Μουσείο της Μονής εξέχουσα θέση κατέχει η Θαυματουργή Ιερή Εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά, από μαστίχα και κερί.
Στο Μουσείο της Μονής φυλάσσονται χειρόγραφα Ευαγγέλια και άμφια, εθνικές στολές, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμοι χρυσοί σταυροί με τίμιο ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α. Σε ειδικό παρεκκλήσιο υπάρχουν πολλές εικόνες, λειψανοθήκες με οστά πολλών Αγίων και οι κάρες των ιδρυτών της Μονής.
Στη Μονή αξίζει να δείτε το "Τρύπιο Λιθάρι", άνοιγμα από το οποίο το φως του ήλιου περνά μόνο στις δύο Ισημερίες. Ακόμη την βραχώδη περιοχή "κισωτή" από την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1943 έριξαν τους πατέρες της Μονής καθώς και πολλούς προσκυνητές και τον πύργο - φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου του Μεγάλου Σπηλαίου.